ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake, Yunanistan’a yapılan askeri yığınakla ilgili konuştu. Flake, yığınağın Türkiye’ye karşı saldırmak için yaptığı argümanlarını yalanlarken. ülkesinde emekli bir albayın “ABD’nin Türkiye’ye saldırmaları için Suriye’de terör örgütü PKK/YPG’yi hazırladığı” savına da reaksiyon gösterdi ve “Saçmalık” dedi.
ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake, Ankara’da ABD Büyükelçiliği’nde basın mensuplarıyla bir ortaya geldi ve soruları yanıtladı.
ABD Büyükelçisi, “Gazze’de süren savaş hepimiz için acı verici. Her görüşmede, Hamas’ın saldırısına cevap verirken, İsrail’i sivil can kayıplarını sınırlamaya teşvik ediyoruz” diyerek, ateşkese varılması konusunda gayret sarf ettiklerini belirtti.
ABD’nin bölgedeki müttefiklerinden ateşkesin sağlanması konusunda yardım istediğini aktaran Flake, bunun sivil can kayıplarına son verebileceğini söyledi.
“Türkiye, konuşamadığımız kümelerle konuşabiliyor”
Türkiye’nin bölgedeki aktifliğini yorumlayan Flake, “Türkiye, Gazze’deki durumla alakalı bizim konuşamadığımız kümelerle konuşabiliyor. Buradaki muhataplarımızı ve ortaklarımızı, düşürebildikleri yerde tansiyonu düşürmek için çaba etmeye teşvik ediyoruz” diye konuştu.
Flake, ABD’nin etki gücü yüksek MK 84 bombalarını, İsrail’e göndermeyi askıya almayı planlayıp planlamadığı tarafındaki soruya da “Bilmiyorum. Bunun karşılığı, Türkiye’deki elçide değil ABD Dışişleri Bakanlığı’nda olacaktır” karşılığını verdi.
“Bu durum benim için kolay değil”
Flake, Türk kamuoyunun, ABD ve başka ülkeleri Gazze’deki katliamlardan sorumlu tuttuğu ve İsrail’in aksiyonlarının Türkiye’deki ABD tersliğine tesiri konusunda ne çeşit tespitleri olduğu istikametindeki soruya, “Türkiye’de birçok kişinin Filistinlilerle ve Filistin davasıyla kendilerini özdeşleştirdiklerini biliyorum” karşılığını verdi.
Bu durumun kendisini için kolay olduğunu söylemeyeceğini ve Gazze’de ateşkes sağlanmasıyla daha düzgün bir pozisyonda olacaklarını belirten Flake, ateşkesin akabinde barışın kalıcı olabilmesi için bölgesel güç Türkiye’nin, “pozitif” formda sıkıntıya müdahil olması gerektiğini vurguladı.
ABD Başkanı Joe Biden’ın yakında bölgeyi ziyaret etmeyi planlamadığını da belirten Flake, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın Türkiye’yi ziyaret ederek TBMM’de yapacağı konuşma için “Birçok Filistinli barış istiyor. Türkiye’nin (Abbas’a) konut sahipliği yapacak olması bence harika” tabirini kullandı.
ABD’nin bölgeye askeri yığınak yapması
ABD’nin son vakitlerde bölgede oluşturduğu askeri yığınağa ve Amerikan askerinin hareketliliğine ait soruyu yanıtlayan Flake, “Bir bölgedeki müttefik ve ortaklarımızı etkileyebilecek bir tansiyonu ne vakit görsek bunu yapıyoruz” dedi.
Flake, ABD’nin bir bölgede müttefiklerini ve ortaklarını etkileyebilecek bir tırmanma gördüğünde oraya askeri varlıklar gönderdiğini ve birçok vakit böylelikle tansiyonu düşürmeyi başardığını belirterek, “Çünkü bir ülke yahut güç, daha küçük bir rakibinin peşinden gidebileceğine inanırsa, ABD o rakiple omuz omuza durur, ister NATO müttefikliğiyle olsun, ister öteki bir şey” diye konuştu.
Gerilimi yükseltmeyi hedeflemediklerini söyleyen Flake, “İsrail ile İran yahut Hizbullah ile İsrail ortasında bir savaş görmeyi istemiyoruz. Bölgedeki tüm ortaklarımızın bize durumu sakinleştirmekte yardım etmesini sağlamak için çabalıyoruz” tabirini kullandı.
Flake, Ukrayna’ya takviye emeliyle Yunanistan’da birtakım askeri yığınaklar yapıldığını kaydederek, ABD’nin Türkiye karşısında Yunanistan’ı kayırdığı ve Türkiye’ye karşı saldırmak için yığınak yaptığı savlarını yalanladı.
İran’ın misilleme olasılığı
Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye Tahran’da düzenlenen suikasta karşılık olarak İran’dan gelecek misille olasılığıyla ilgili soruya cevaben Flake, “Bu, ateşkes üzerine ağır halde çalışmamızın bir öbür sebebi. Ateşkesi sağlayabilirsek, bunun rastgele bir taraftan misilleme talihini düşüreceğini düşünüyoruz. Ateşkesi sağlayabilirsek, çok daha az risk olur” dedi.
Flake, kimsenin İran üzerinde tam tesire sahip olmadığını söyleyerek, tansiyonu düşürme umudunu lisana getirdi.
İran ile bağı olan herkesi tansiyonu düşürmek için uğraş etmeye çağırdıklarını aktaran Flake, Türkiye’nin komşusu olması hasebiyle İran’la bağlantılar konusunda daha tecrübeli olduğunu kaydetti.
Flake, Türkiye’nin bölgede tansiyonu düşürme eforlarının altını çizerek, “Türkiye, İsrail ile İran ortasındaki bir savaştan yarar sağlamayacak. Bunu biliyoruz. Bence herkes, (savaş durumunda) tüm bölgenin bir darbe alacağını biliyor” dedi.
MİT’in yönettiği takas operasyonu
Flake, MİT’in Ankara’da yönettiği takas operasyonu için ABD Başkanı Joe Biden’ın bizzat Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı arayarak tebrik ettiğini hatırlatarak, 7 ülkeyi kapsayan bu operasyonun çok karmaşık olduğunu söyledi.
Operasyonun lojistik kısmında Türkiye’nin son derece yardımcı olduğuna işaret eden Flake, “Dediğim üzere bu çok komplike bir takas. Türkiye’nin çok profesyonel bir bürokrasisi var” diye konuştu.
Flake, ayrıyeten “(Takas operasyonu)Bir diğer ülke, kendisine verilen bu işin üstesinden gelebilir miydi emin değilim. Lojistik açıdan nitekim çok profesyonel, olağanüstü bir iş çıkardı” tabirlerini kullandı.
Türkiye-ABD ilişkileri
26. NATO Tepesi’nin Türkiye’de yapılacağını, Türkiye’nin NATO’daki ikinci en büyük askeri güç ve İttifak’ın vazgeçilmez kıymette bir üyesi olduğunu lisana getiren Flake, ikili alakaları de kıymetlendirdi.
Flake, karşılıklı ticaret hacminin 30 milyar doları aştığına işaret ederek, bunu gelecek yıllarda 100 milyar dolara çıkarmayı hedefledikleri söyledi.
Texas eyaletindeki mühimmat üretim tesisine de değinen Flake, “Bu sahip olduğumuz kıymetli bir ortaklık” diye konuştu.
Flake, iki ülke ortasında turizmin geliştiğine işaret ederek, yıl sonuna kadar ABD’den 2 milyon kişinin Türkiye’yi ziyaret etmiş olmasını beklediklerini belirtti.
ABD’de Kongre’nin dış siyasette kıymetli rol oynadığının altını çizen Flake, kasım ayındaki başkanlık seçiminden sonra Ocak 2025’te idareye kim gelirse gelsin, ABD’nin ikili bağlantılarında büyük savruluşların yaşanmayacağını vurguladı.
ABD’ye vize sorunu
Flake, ABD’ye seyahat için vize talebinde kıymetli ölçüde artış yaşandığına da değindi.
Somali ve Etiyopya ortasındaki Ankara süreci
Flake, Türkiye’nin arabuluculuğunda Somali ile Etiyopya ortasında yürütülen Ankara Süreci’ne ait bir soru üzerine, son devirde Türkiye’nin Yunanistan ile yakınlaşması ve Ermenistan ile yürütülen olağanlaşma sürecine atıfta bulunarak, “Somali ile ilgili olarak, Türkiye’nin burada müdahil olduğunu görüyoruz, bu çok olumlu” yorumunu yaptı.
Büyükelçi Flake, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile ABD’li mevkidaşı Antony Blinken ortasında birkaç gün evvel yapılan telefon görüşmesinde bu bahsin gündeme geldiğini anlattı.
ABD Büyükelçisi, Türkiye’nin Afrika’daki dahlinin, sömürge geçmişine sahip birçok Avrupa ülkesinin ve başkalarınınkinden farklı olduğuna da işaret etti.
“Önce S-400 probleminin çözülmesi gerekiyor”
Türkiye ile ABD ortasında F-16 savaş uçaklarının satışı ve F-35 problemlerine ait soruya karşılık veren Flake, F-16 satışı için gerekli Kongre onaylarının alındığını doğruladı.
Flake, öte yandan yerli katkı, endüstrileşme ve teslimat özellikleri üzere detayların belirlenmesi için Türkiye, Lockheed Martin ve öbür tedarikçiler ortasında müzakerelerin hala devam ettiğini kaydetti.
Flake, mevcut muahedenin “40 yeni ve 79 yenilenmiş F-16” alımını içerdiğini ve bu konuların sonuçlandırılması için görüşmelerin devam ettiğini açıkladı.
F-35 konusunda ise Flake, ABD’nin “Türkiye’nin yine F-35 satın alabilecek bir pozisyonda olmasını istediğini” yinelerken, bunun gerçekleşmesi için “önce S-400 sorununun çözülmesi gerektiğini” vurguladı.
Bu bahisteki optimistliğini lisana getiren Flake, “Ciddi görüşmelerin yapılacağından umutluyuz ve bu görüşmeler sonuç verirse F-35’ler hakkında yine konuşabiliriz” dedi.
Türkiye’ye akın tezine reaksiyon: Saçmalık
Suriye ile Türkiye ortasında olağanlaşma sürecini nasıl kıymetlendirdikleri istikametindeki bir soru üzerine Flake, “ABD, Suriye ile ilgileri normalleştirmeyecek” diyerek, Suriye konusunda BM Güvenlik Kurulu’nun 2254 nolu kararına uymayı sürdürdüklerini kaydetti.
Flake, ABD’li emekli albay ve Savunma Bakanlığı (Pentagon) eski danışmanı Douglas McGregor’ın, “ABD’nin Türkiye’ye saldırmaları için Suriye’de terör örgütü PKK/YPG’yi hazırladığı” argümanlarına da cevap verdi.
“Bu tıp bir şeyin rapor edildiğini duymadım. NATO’yla büsbütün ilgisiz olduğunu ve bu idarenin ya da Kongre’deki tanıdıklarımın görüşlerini yansıtmayan kimi saçmalıklar söylediğini duydum, bu yüzden bu argümana prestij etmem” diyen Flake, McGregor’ın ABD hükümeti ismine konuşmadığını vurguladı.
Rusya-Ukrayna Savaşı
ABD Büyükelçisi, Rusya-Ukrayna savaşı başladığında Türkiye’nin Montrö Boğazlar Mukavelesi’ni devreye soktuğunu, bunun Ukrayna’nın savunmasına değerli yarar sağladığını söyledi.
Flake, “Türkiye’nin bilhassa NATO içinde vazgeçilmez bir müttefik olduğunu tekrar tekrar ortaya koyduğuna inanıyorum” dedi.
ABD Hazine Bakanlığından bir yetkilinin, Türkiye’nin Rusya ile bilhassa mikroçip üzere materyaller konusunda ticaret yapmaya devam etmesi halinde bunun sonuçlarının olacağı istikametindeki açıklamasının sorulması üzerine Flake, Türkiye’nin Rusya’ya yönelik ABD ve Avrupalı müttefiklerinin tek taraflı yaptırımlarını uygulamama noktasındaki duruşunu anlayışla karşıladıklarını, lakin Rusya’nın “savaş makinesi” tarafından kullanılabilecek kesimlerin artmamasını temin etmek istediklerini söyledi.
Flake, ABD’deki kimi şirketleri ve kendi üretimlerini bu bağlamda takip ettiklerini belirterek, ABD çıkışlı ilgili modüllerin son varış noktasının, Rusya olmamasını sağlamak için gayret gösterdiklerini kaydetti.
ABD Büyükelçisi, son olarak ülkesine döndüğünde tekrar siyasete girip girmeyeceğine ait bir soruya eylülde isterse siyaset yapma konusunda özgür olacağı cevabı vererek, “Beklemede kalın” yorumunu yaptı. (AA)