Güçlü ekonomi-ulusal güvenlik temelinde şekillenen Ulusal Güç ve Maden siyaseti, Karadeniz’deki gaz, Gabar’daki petrol keşfinden sonra Türkiye’yi, memleketler arası sularda gaz ve petrol arayan büyük oyuncuya dönüştürdü.
Somali açıklarında Oruç Reis gemisi ile üç boyutlu sismik çalışmalara başlayan TPAO, karada da petrol araması için mutabakat imzaladı.
ERDOĞAN FARKI: 2011’de, dünyanın Somali’den umudunu kestiği bir noktada Sayın Cumhurbaşkanımız ve Türkiye buraya geldi. Ailesi ve büyük bir heyetle gelmesi Somali halkı üzerinde derin dostluk izleri bırakmış. O ziyareti ve sonrasında Türkiye’nin kardeşlik hukukuyla Somali’ye sahip çıkmasını unutamıyorlar.
TARİHİ OPERASYON: Türkiye’nin petrol ve gaz aramacılığında tarihi bir adım atmış oluyoruz. Artık kendi mühendislik gücümüz ve ekipmanlarımızla milletlerarası sularda petrol arayacak kapasiteye ulaştık. Somali deniz yetki alanında belirlenen 3 blokta üç boyutlu sismik çalışmaya başlanması hem Türkiye hem de Somali açısından bir milat. Somali’deki tesiri de çok büyük. Yaptıkları beste de Türkiye’ye duyulan itimadı ve geleceğe dair umutlarını yansıtıyor.
EZBER BOZAN ADIM: Somali’deki sismik çalışmalarımız muazzam bir işin başlangıcı. Bir fabrika açıp, bir kaç yüz kişiyi istihdam etmenin ötesinde sonuçları olacak bir proje. Neden? Zira petrol ve gaz dalında ölçeği yakaladığınız andan itibaren katma kıymeti çok yüksek. Umut ediyorum ki sonuçları olumlu olacak ve ‘oyun değiştirici’ tesiriyle ezber bozacak.
DÜNYANIN İLGİSİ: Bizim gelmemizle birlikte dünyanın muhakkak başlı aktörlerinin projektörleri buraya döndü. Örneğin, Somali hükümetinin lisans verdiği Amerikalı şirket var. Artık, “Bizim için de sismik yapar mısınız?” diyorlar. Geldiğimiz birinci gün iş teklifi aldık yani. TPAO’nun bölgedeki varlığı, lisans alan Amerikalı şirketi de hareketlendirdi. Lisansları mana kazandı. Biz bu işte öncü olduk. Kimse geride kaldım, dışlandım diye hissetmesin. Biz de Somali tarafı da memleketler arası işbirliklerine açığız.
DONANMAYA TEŞEKKÜR: Tıpkı Akdeniz’deki sondaj çalışmalarımızda olduğu üzere Somali açıklarında da Oruç Reis sismik araştırma gemimize eşlik eden Donanmamızın (Gökova ve Gediz Fırkateynleri) varlığı bizim için büyük garanti.
KARADA ARAMA LİSANSI: Somali’de karada da petrol aramak için bir mutabakat zaptı imzaladık. Denizde ve karada büyük potansiyel olduğunu düşünüyoruz. Bu noktada Somali Cumhurbaşkanı Hasan Pir Mahmud’un güçlü iradesi çok değerli. Somali Savunma Bakanı’nın da önemli katkısı var. Cumhurbaşkanı Mahmud, ülkesinin tarihine geçecek bir hizmet bırakmak istiyor. Her vesile ile Cumhurbaşkanımız Tayyip Erdoğan’a hürmetini paylaşıyor ve “En sıkıntı günlerimizde üstelik bütün ailesiyle birlikte buraya geldi” diyor, o dayanağı unutamadığını söylüyor.
SABIR İŞİ: Somali makamlarına özel bir tavsiyemiz oldu. Bu iş, sabır işi. Kamuoyunu ve beklentiyi yönetmek çok hassas bir husus. Daha işin çok başındayız.
İSTANBUL MERKEZ OLACAK: Somali Petrol Şirketi’nin kurumsal yapısını güzelleştirmemiz lazım. İstanbul’da ofis açmalarını teklif ettik. İstanbul Finans Merkezi’nde (İFM) kendilerine bir yer vermeyi düşünüyoruz. Daha evvel Londra’da yaptıkları iş görüşmelerini artık İstanbul’da yapacaklar. TPAO da Mogadişu’da temsilcilik açacak. Ayrıyeten TPAO’nun, denizlerde petrol ve gaz arama-üretme şirketi TP-OTC’nin de İFM’nde ofisi olacak. EPİAŞ da İFM’ye taşınacak.
TORUN YETENEKLİ TEMENNİSİ: Türkiye Bursları kapsamında Somali’den çok sayıda öğrenci ülkemize geliyor. Onların bir kısmını jeofizik, jeoloji, mühendislik alanlarına yönlendirmeyi düşünüyoruz. Hatta, Somali Cumhurbaşkanı Pir Mahmud ile ikili görüşme yaparken bir orta, 8 yaşındaki torunu Yetenekli de yanımıza geldi. Cumhurbaşkanı Mahmud’a, “İnşallah buralarda petrol bulursak, 20 yıl sonra Becerikli tahminen de petrol mühendisi olur, bizim açtığımız alanları yönetir” dedim. O da tebessümle “İnşallah” diye karşılık verdi.
SOMALİLİLER ORUÇ REİS İÇİN MÜZİK YAZDI
Türkiye’nin, yer altı zenginliklerini çıkarabilmeleri için verdiği dayanaktan büyük memnuniyet duyan Somalililer, Oruç Reis gemisinin gelişi münasebetiyle bir müzik yazdı. Müzikte, “Gerçek dostluk gizlenemez, Türkler Somali’nin derin tarihinin bir modülüdür, Akrabalarımız olan Türkler, Ülkemizin zenginliklerini çıkarmamız için, Nasıl kazacağımızı gösteren donanımı getirdiler. Uzmanlıkları ve işte Türkiye’nin gücü, Büyük bir onur ve heyecanla donanımı bize getirdi” tabirleri yer aldı.
ANLAMLI HEDİYE
Somali Savunma Bakanı Abdulkadir Mohamed Nur’un merasimde Bakan Bayraktar’a hediye ettiği tablo hayli manalı. Osmanlı donanmasının Aden Körfezi’nde deniz yollarını korurken sergilediği gücü tasvir eden tablo, Türkiye’nin Somali ile olan bağlarının yalnızca bugünle sonlu olmadığını gösteriyor.